7 Manieren om effectief EU-beleid te beïnvloeden – Gestoeld op theorie

Zit die ene EU-regel jou iets te veel in de weg? Of wil je juist dat er in Europa afspraken worden gemaakt over nieuwe regelgeving? Dan is het cruciaal om te weten wanneer en waar je moet inspelen op het Europese beleidsproces. Onze onderzoekers Marije en Vasilis hebben onderzocht hoe je kan zorgen dat jouw standpunt invloed heeft op de beleidsvorming.

Ze legden hun vergrootglas over één van de vijf fases van beleid maken: de beleidsvormingsfase. De 7 belangrijkste lessen uit de literatuur hebben we hieronder voor je samengevat! Zo kun jij jouw lobby inzet baseren op de bewezen strategieën.

Waarom juist de beleidsvormingsfase?

De beleidsvormingsfase is hét uitgelezen moment om inbreng te leveren op Europees beleid. Waarom? In deze vroege fase snakt de Europese Commissie (EC) naar informatie. Véél informatie. De EC heeft relatief weinig ambtenaren en mist vaak expertise op specifieke onderwerpen.

Daarvoor zoeken zij actief input van experts, belangengroepen en lidstaten om ervoor te zorgen dat het beleid dat ze moeten maken aansluit op de praktijk in 27 verschillende landen. En hier ligt jouw kans om invloed uit te oefenen. Maar hoe zorg je dat ze jóú vinden?

1 Weet wat je doet

Een goede voorbereiding is het halve werk. Doe je huiswerk en zorg dat je een expert bent op je onderwerp. Welk soort informatie heb jij in huis?

Volgens onderzoek zijn er verschillende soorten kennis die veel impact kunnen hebben. Je zit al snel gebakken als je kennis kunt aanleveren dat:

  • problemen oplost;
  • beleidskeuzes onderbouwt;
  • of economische haalbaarheid toont.

Als je dan ook nog het Europese belang weet te benadrukken, heb je goud in handen.

Daarnaast is het ook belangrijk de taal van Brussel te kennen. Ieder dossier op EU-niveau heeft zo z’n eigen vocabulaire. Het is daarom niet onbelangrijk een diepgaande kennis te hebben van het gebruikelijke jargon van specifieke vakgebieden.

2 Ken de juiste mensen

Zoek uit wie verantwoordelijk is voor jouw dossier binnen de Europese Commissie. Wie is de penvoerder? Probeer ambtenaren van lagere rang te spreken, zij zijn namelijk juist degenen die het beleidsvoorstel zullen schrijven.

Zoek ook uit welke Europarlementariër zich druk maakt om jouw onderwerp. Zij gedragen zich in deze fase van het maken van beleid net als jij als lobbyist tegenover de Europese Commissie. Realiseer je daarbij dat voor hen ideologische overtuigingen meer een rol spelen dan hun nationaliteit. Zoek dus juist ook samenwerking met Europarlementariërs uit andere landen met ideologische affiniteit.

3 Gebruik de formele consultaties van de EC

De Europese Commissie gebruikt verschillende routes om de temperatuur van het debat te meten. Een voorbeeld daarvan zijn de formele consultaties, waarbij experts worden uitgenodigd om input te leveren voor een beleidsvoorstel.

Belangrijk is: je hoeft niet altijd zelf uitgenodigd te worden. Je kunt ook op andere partijen afstappen waarvan je weet dat ze op dit soort momenten aan tafel zitten. Kijk bijvoorbeeld naar koepelorganisaties of decentrale overheden. Zij hebben veel kennis op hun onderwerp en worden daarom door de Europese Commissie uitgenodigd. Het kan daarom handig zijn om te zien hoe jullie kunnen samenwerken.

4 Ontwikkel ook informele connecties

De EC heeft informele netwerken hard nodig om grote uitdagingen aan te gaan. Bijvoorbeeld op bijzonder ingewikkelde dossiers die uiterst technisch of over meerdere beleidsterreinen gaan. Dat niet alleen, de formele routes worden door vele ambtenaren als onvoldoende steun ervaren. Zoek daarom vooral contact! En dan met name met ambtenaren die er al langere tijd werken. Volgens onderzoek leunen zij in hun werk harder op dit soort informele netwerken.

5 Vergeet niet met wie je spreekt

Wie je ook spreekt, over het algemeen geldt: wees je bewust van wie je probeert te beïnvloeden. Iedereen heeft eigen belangen en drijfveren. Ken de persoon tegenover je en houd rekening met hun wensen. Zo snij je jezelf niet per ongeluk in de vingers, en zou je deze belangen juist strategisch kunnen inzetten. Europarlementariërs zijn bijvoorbeeld meer gedreven vanuit de politieke stroming die ze vertegenwoordigen dan vanuit het land waar ze vandaan komen.

6 Ook ambtenaren hebben opvattingen

Ambtenaren binnen de EC zijn mensen, geen robots. Volgens onderzoek zijn hun economische en beleidsopvattingen vaak af te lezen aan het directoraat (EU-woord voor ‘ministerie’) waarvoor ze werken. De directoraten (‘EU-ministeries’) die beperkingen opleggen aan de vrije markt trekken meer ambtenaren die een grotere rol voor de staat voorzien, en vice versa. Ken deze interne dynamiek en pas je boodschap daarop aan.

7 Maak beleidsbeïnvloeding op EU-niveau een prioriteit

Je hebt hierboven kunnen ontdekken dat beleidsbeïnvloeding geen onmogelijke taak is. Maar het vergt wel inzet. Bovendien moeten contacten ook buiten de piekmomenten in het beleidsproces onderhouden worden. Vind je het belangrijk dat jouw standpunt meegenomen wordt? Zorg dan dat jij (of je organisatie) er ook structureel capaciteit voor vrijmaakt.

------

Het beïnvloeden van beleid op EU-niveau vraagt dus om een slimme aanpak en structurele inzet, maar biedt tegelijkertijd een unieke kans om impact te maken. Wil je weten hoe jouw organisatie dat effectief kan doen? Wij helpen je graag op weg. Neem contact met ons op en ontdek hoe Europa een krachtig onderdeel van jouw strategie kan worden.

Recent nieuws

Evenement

Ons retourtje Brussel

May 30, 2023

Artikel

Onze tips voor steden die EU-beleid en -financiering willen benutten

November 5, 2024

Promotieonderzoek

Een internationale organisatie huisvesten in jouw stad; #hoedan?

October 5, 2022

Blog

Hoe werkt de EU nou echt?

April 16, 2025

Hoogtepunt

Gastles van dr. Mendeltje van Keulen

March 14, 2023

EU-leergang

EU-leergang Provincie Utrecht

May 4, 2023

Boek

Nieuw boek ‘Retourtje Brussel’: Hoe werken Nederlanders aan Europese samenwerking?

October 25, 2022

Publicatie

Mendeltje schrijft een hoofdstuk in het Jaarboek van van Europese Integratie 2023

December 14, 2023

Evenement

Bijt de Rekenmeester? - Over de waakhond van de Europese financiën

March 20, 2025

Publicatie

EU Mobile Citizens: uitdagingen en succesverhalen

March 13, 2023

Event

Nabeschouwing van de Conferentie over de Toekomst van Europa

June 11, 2022

Publicatie

Hoe wordt jouw organisatie Europabewust en -bekwaam?

April 2, 2024

Highlight

Dr. Rosa Groen gepromoveerd

November 24, 2022

Talkshow

Talkshow: waar is Europa in de gemeenteraadsverkiezingen?

May 18, 2022

Nieuws

Gijs Giesen nieuwe voorzitter van HYPE

March 12, 2025

Hoogtepunt

Microsubsidie voor dr. Vasilis Karakasis

November 8, 2022

Nieuws

Jean Monnet-leerstoel toegekend aan dr. Mendeltje van Keulen!

July 10, 2023

Project

Project "Facing Europe's Challenges"

December 8, 2022

Presentatie

'Shaping National Voices' presentatie in Praag en Wenen

April 12, 2023

Evenement

In gesprek over Trump 2.0: De impact op Europa & de wereld

April 17, 2025

Nieuwsbericht

Vernieuwing hangt in de lucht: nieuwe naam, nieuw logo, zelfde missie

March 4, 2024

Artikel

Wij gaan naar de Week van Regio's en Steden

October 3, 2024

Leergang

Grip op Europa: Een spannende nieuwe kans voor professionals

November 13, 2024

Oproep

Europees werken met co-creatie

September 26, 2023

Nieuws

Literatuurstudie naar EU-beleidsvormingsfase gepubliceerd

September 17, 2024

Bijeenkomst

Samenwerken aan Europa-bewustzijn in gemeente en provincie

October 6, 2022

Event

Inspiratiecafe Brussel & het stadhuis

June 2, 2022

Evenement

Kick-Off kleine projecten gefinancierd door de NWO

April 26, 2023

Evenement

IGCOORD conferentie

May 23, 2023

Terugblik

Het gesprek aangaan over ‘How EU Climate Policies affect the Younger Generation’

May 9, 2023

Blog

EU, Schengen en eurozone in 2025: dit zijn de landen die erbij horen

April 7, 2025

Video

Duurzame Dinsdag

April 18, 2025

Research

New Report: Finding the Way to Direct EU Funding for Cities

March 7, 2023

Evenement

Europadag 2023

May 9, 2023

Event

Democratie onder Druk

March 22, 2023

April 18, 2025

Guest lecture

Jaarlijks gastcollege “Europa in de Praktijk” van het Leidse Europe Instituut

April 19, 2023

Evenement

EGPA conferentie Zagreb

September 12, 2023

Introductie

Vrede en Recht in Den Haag voor Haagse jongeren

June 26, 2023

Artikel

Tussen Trêveszaal en Rue de Trier: Provinciale Europapolitiek in de kijker

February 27, 2023