Als Lector analyseert Mendeltje de impact van EU-beleid op regio's, gemeenten, agentschappen, MKB en nationale overheden. Als Jean Monnet-leerstoel 'EU Act Digital' richt Mendeltje zich op de impact van het digitale beleid van de EU. 

dr. Mendeltje van Keulen 

Ze legden hun vergrootglas over één van de vijf fases van beleid maken: de 

 hebben we hieronder voor je samengevat! Zo kun jij jouw lobby inzet baseren op de bewezen strategieën.

De beleidsvormingsfase is hét uitgelezen moment om inbreng te leveren op Europees beleid. Waarom? In deze vroege fase snakt de Europese Commissie (EC) naar informatie. Véél informatie. De EC heeft relatief weinig ambtenaren en mist vaak expertise op specifieke onderwerpen.

Daarvoor zoeken zij actief input van experts, belangengroepen en lidstaten om ervoor te zorgen dat het beleid dat ze moeten maken aansluit op de praktijk in 27 verschillende landen. En hier ligt jouw kans om invloed uit te oefenen. Maar hoe zorg je dat ze jóú vinden?

Een goede voorbereiding is het halve werk. Doe je huiswerk en zorg dat je een expert bent op je onderwerp. Welk soort informatie heb jij in huis?

Volgens onderzoek zijn er verschillende soorten kennis die veel impact kunnen hebben. Je zit al snel gebakken als je kennis kunt aanleveren dat:

Als je dan ook nog het Europese belang weet te benadrukken, heb je goud in handen.

Daarnaast is het ook belangrijk de taal van Brussel te kennen. Ieder dossier op EU-niveau heeft zo z’n eigen vocabulaire. Het is daarom niet onbelangrijk een diepgaande kennis te hebben van het gebruikelijke jargon van specifieke vakgebieden.

Zoek uit wie verantwoordelijk is voor jouw dossier binnen de Europese Commissie. Wie is de penvoerder? Probeer ambtenaren van lagere rang te spreken, zij zijn namelijk juist degenen die het beleidsvoorstel zullen schrijven.

Zoek ook uit welke Europarlementariër zich druk maakt om jouw onderwerp. Zij gedragen zich in deze fase van het maken van beleid net als jij als lobbyist tegenover de Europese Commissie. Realiseer je daarbij dat voor hen ideologische overtuigingen meer een rol spelen dan hun nationaliteit. Zoek dus juist ook samenwerking met Europarlementariërs uit andere landen met ideologische affiniteit.

3 Gebruik de formele consultaties van de EC

De Europese Commissie gebruikt verschillende routes om de temperatuur van het debat te meten. Een voorbeeld daarvan zijn de formele consultaties, waarbij experts worden uitgenodigd om input te leveren voor een beleidsvoorstel.

Belangrijk is: je hoeft niet altijd zelf uitgenodigd te worden. Je kunt ook op andere partijen afstappen waarvan je weet dat ze op dit soort momenten aan tafel zitten. Kijk bijvoorbeeld naar koepelorganisaties of decentrale overheden. Zij hebben veel kennis op hun onderwerp en worden daarom door de Europese Commissie uitgenodigd. Het kan daarom handig zijn om te zien hoe jullie kunnen samenwerken.

De EC heeft informele netwerken hard nodig om grote uitdagingen aan te gaan. Bijvoorbeeld op bijzonder ingewikkelde dossiers die uiterst technisch of over meerdere beleidsterreinen gaan. Dat niet alleen, de formele routes worden door vele ambtenaren als onvoldoende steun ervaren. Zoek daarom vooral contact! En dan met name met ambtenaren die er al langere tijd werken. Volgens onderzoek leunen zij in hun werk harder op dit soort informele netwerken.

Wie je ook spreekt, over het algemeen geldt: wees je bewust van wie je probeert te beïnvloeden. Iedereen heeft eigen belangen en drijfveren. Ken de persoon tegenover je en houd rekening met hun wensen. Zo snij je jezelf niet per ongeluk in de vingers, en zou je deze belangen juist strategisch kunnen inzetten. Europarlementariërs zijn bijvoorbeeld meer gedreven vanuit de politieke stroming die ze vertegenwoordigen dan vanuit het land waar ze vandaan komen.

Ambtenaren binnen de EC zijn mensen, geen robots. Volgens onderzoek zijn hun economische en beleidsopvattingen vaak af te lezen aan het directoraat (EU-woord voor ‘ministerie’) waarvoor ze werken. De directoraten (‘EU-ministeries’) die beperkingen opleggen aan de vrije markt trekken meer ambtenaren die een grotere rol voor de staat voorzien, en vice versa. Ken deze interne dynamiek en pas je boodschap daarop aan.

7 Maak beleidsbeïnvloeding op EU-niveau een prioriteit

Je hebt hierboven kunnen ontdekken dat beleidsbeïnvloeding geen onmogelijke taak is. Maar het vergt wel inzet. Bovendien moeten contacten ook buiten de piekmomenten in het beleidsproces onderhouden worden. Vind je het belangrijk dat jouw standpunt meegenomen wordt? Zorg dan dat jij (of je organisatie) er ook structureel capaciteit voor vrijmaakt.

Het beïnvloeden van beleid op EU-niveau vraagt dus om een slimme aanpak en structurele inzet, maar biedt tegelijkertijd een unieke kans om 

 te maken. Wil je weten hoe jouw organisatie dat effectief kan doen? Wij helpen je graag op weg. Neem 

 met ons op en ontdek hoe Europa een krachtig onderdeel van jouw strategie kan worden.

Zit die ene EU-regel jou iets te veel in de weg? Of wil je juist dat er in Europa afspraken worden gemaakt over nieuwe regelgeving? Dan is het cruciaal om te weten wanneer en waar je moet inspelen op het Europese beleidsproces. Onze onderzoekers Marije en Vasilis hebben onderzocht hoe je kan zorgen dat jouw standpunt invloed heeft op de beleidsvorming.



7 Manieren om effectief EU-beleid te beïnvloeden – Gestoeld op theorie

, een nieuw initiatief van European Impact in samenwerking met de Universiteit Utrecht, is een hands-on programma dat speciaal is ontwikkeld voor professionals door professionals die dagelijks met de Europese Unie te maken hebben.

Van 7 maart tot en met 9 mei 2025 begeleiden dr. Mendeltje van Keulen en Shana Atangana Bekono van de onderzoeksgroep, samen met Prof. Dr. Femke van Esch van de Universiteit Utrecht, in een vijftal praktijkgerichte sessies. Je krijgt aan de hand van onder andere academische studies en consultaties met EU-professionals nieuwe inzichten in jouw professionele praktijk. Na deze leergang ben je uitgerust met alle benodigde vaardigheden voor de EU-gerelateerde aspecten van jouw werk, en ontvang je een officieel certificaat.




 Je verwerft relevante vaardigheden en inzichten die direct toepasbaar zijn in jouw professionele omgeving.

-

 Je ontvangt inzichten van gespecialiseerde docenten met uitgebreide ervaring in Europees werken.

- 

 Je werkt samen en bouwt een netwerk op met gelijkgestemde collega’s en vergroot jouw EU-netwerk.




Gedurende de twee maanden durende cursus zijn er 5 hoofdmodules:

 Je stelt vragen over de cursus en legt uit hoe jouw werk verband houdt met de EU.

- 

 Je onderzoekt de rol van de EU binnen jouw organisatie en wat de EU jouw organisatie nog meer kan bieden.

- 

Je leert over EU-subsidies en de subsidiabiliteit van jouw werkprogramma’s.

- 

Je leert hoe je kunt lobbyen en invloed kunt uitoefenen op het besluitvormingsproces van de EU.

- 

 Voor de laatste module reflecteer je op jouw leerdoelen gedurende de cursus en bespreek je jouw ideeën met EU-ambtenaren en professionals.


De cursus vindt plaats op vrijdagen (elke twee of drie weken) van 10:00 - 16:00 uur aan de Universiteit Utrecht.

Ben je geïnteresseerd in deze cursus? De inschrijvingen zijn NU gestart, dus schrijf je in voordat alle plaatsen vergeven zijn! De deadline voor aanmelding is 24 januari 2025, en je kunt je registreren met het aanmeldformulier 

.

Voor meer details over de cursus, waaronder prijzen en een uitgebreidere beschrijving, bezoek de THUAS-website 

[De cursus zal alleen in het Nederlands worden gegeven.]

Ben jij een professional werkzaam in de publieke of private sector? Wil je jouw expertise over de EU verbeteren, maar weet je niet waar je moet beginnen? 

Grip op Europa: Een spannende nieuwe kans voor professionals  

Voor European Impact betekent ‘gemeenschappen versterken’ – het centrale thema van de EWRC – dat organisaties en individuen de tools krijgen die ze nodig hebben om de Europese Unie te begrijpen, ermee te verbinden en samen te werken. Want zodra je deze toolkit hebt opgebouwd, kun je een blijvende impact maken.

Onze docent-onderzoeker, Tibor Hargitai, bracht deze week door in Brussel om contact te maken met collega’s en te luisteren naar de uitdagingen waarmee zij te maken hebben. Op basis van zijn ervaring in het helpen van organisaties om EU-vaardig te worden, verzamelde hij waardevolle inzichten. In dit artikel delen we 

 van de EWRC, die ook voor jou handig kunnen zijn in je eigen werk met Europa:

De meeste wetgeving die regio’s en steden beïnvloedt, wordt in de Europese Unie (EU) opgesteld. Lokale en regionale overheden beschikken echter niet altijd over de nodige EU-vaardigheden en kennis om deze beleidsmaatregelen te voorzien. Dit leidt niet alleen tot een gebrek aan invloed in een vroeg stadium, maar kan ook betekenen dat er kansen op financiering, die de druk zouden kunnen verlichten, worden gemist. Dit is een veelvoorkomend probleem in heel Europa, vooral bij kleinere 

 missen om de beschikbare EU-mogelijkheden optimaal te benutten.

. Alle gemeenten, groot en klein, moeten weten wanneer en hoe ze in EU-zaken moeten investeren. Zonder dit inzicht bestaat het risico dat men overweldigd raakt door de EU-regelgeving die moet worden nageleefd, zoals de Natuurherstelwet of de Digitale Diensten wet. Het missen van financieringsmogelijkheden die deze druk kunnen verlichten is dan ook een reëel risico.

Bij European Impact hebben we ervaring in het koppelen van onderzoek aan de daadwerkelijke behoeften van organisaties. Tibor onderzocht bijvoorbeeld hoe steden zoals Boedapest gemakkelijker 

toegang kunnen krijgen tot EU-financiering

 en beheerde een Community of Practice waarin werd gekeken hoe 

 kunnen worden. Dit en andere projecten zijn te vinden op onze 

Het belang van netwerken voor EU-professionals

Een doorlopend netwerk met professionals uit diverse vakgebieden opbouwen is een vaardigheid die gedurende je hele carrière nuttig zal zijn. Netwerken, zoals bij de EWRC, biedt kansen op samenwerking, stages en nieuwe verbindingen.

Tijdens dit evenement legde Tibor contacten met professionals uit diverse vakgebieden – vertegenwoordigers van decentrale overheden, beleidsexperts en andere collega’s. Deze interacties openen vaak de deur naar toekomstige samenwerkingen, stages en nieuwe kansen. Deze vaardigheid is belangrijk voor zowel professionals als studenten.

Voor wie een stage zoekt, kunnen gemeenten bijvoorbeeld een interessante werkplek zijn. Studenten kunnen ook profiteren van netwerkevenementen waar European Impact aan bijdraagt, zoals 

Wil je geen evenementen missen? Volg European Impact dan op 

De week in Brussel werd afgesloten met een presentatie door Tibor voor 230 lokale en regionale ministers van Oost-Nederland. Hij deelde zijn expertise over hoe deze professionals de Europese integratie van hun lokale en regionale bestuur kunnen ondersteunen. Deze presentatie is slechts één voorbeeld van hoe European Impact praktische, op onderzoek gebaseerde inzichten deelt om gemeenschappen te versterken in hun benadering van EU-zaken.

Ben je op zoek naar begeleiding bij EU-beleid, financieringsadvies, of wil je samenwerkingsnetwerken binnen de EU verkennen? European Impact is er om je te helpen. Kijk op onze 

 voor meer informatie over onze diensten en hoe we samen kunnen werken aan EU-gerelateerde uitdagingen.

Het navigeren van EU-beleid en toegang krijgen tot EU-financiering kan uitdagend zijn, vooral voor organisaties die hier geen speciale middelen of ervaring mee hebben. Daarom bezocht European Impact dit jaar de Europese Week van de Regio’s en Steden (EWRC) om te luisteren, te leren en deel te nemen aan discussies met andere professionals over de uitdagingen waarmee zij te maken hebben.

Onze tips voor steden die EU-beleid en -financiering willen benutten



'Europa' is niet iets dat alleen in kantoren in Brussel gebeurt. Het is overal, en dus ook dicht bij huis te vinden. Elke dag werken honderden professionals bij decentrale overheden, bedrijven en universiteiten aan, met en voor EU-ambities en -regelgeving. Voor ons, als toegepaste onderzoekers die zich richten op de praktische kant van 'werken met de EU', vormen deze mensen de kern van onze expertise. Daarom is de EWRC voor ons een belangrijk evenement: om met elkaar in contact te komen, te leren en inspiratie op te doen voor nieuwe activiteiten.

 is een expert in de do's en don'ts voor gemeenten in Brussel. Op dinsdag 8 oktober geeft hij een EU-masterclass aan regionale en lokale bestuurders uit Oost-Nederland. De sessie wordt gevolgd door een informele borrel – een uitstekende gelegenheid om met Tibor en andere professionals in contact te komen en inzichten uit te wisselen.



Je hebt misschien gezien dat onze teamleden momenteel actief zijn voor 

, een netwerk van 20 hogescholen uit Nederland. Via het EU-kantoor in Brussel draagt UASNL bij aan beleidsontwikkelingen, bouwt Europese partnerschappen op en toont de waarde van toegepast onderzoek voor grote Europese uitdagingen. Toegepast onderzoek onderscheidt zich van traditioneel academisch onderzoek door een sterk regionaal karakter en draagt bij aan zowel lokale, regionale als Europese ambities. De sessie 

Harnessing Talent and Skills in Europe's Regions

 wordt mede georganiseerd door UASNL en gemodereerd door onze lector 



Tijdens de EWRC zullen we aanwezig zijn bij verschillende evenementen van het officiële programma, maar ook bij side-events en netwerkgelegenheden. Ben jij er ook? We komen graag met je in contact! Je kunt ons emailen op 

Werk je voor een gemeente of provincie aan Europese zaken? Dan is de kans groot dat jij of je collega's aanwezig zijn bij de Europese Week van Regio's en Steden (EWRC). Wij zijn er ook! In dit artikel lees je welke sessies wij organiseren en hoe je met ons in contact kunt komen. 

Wij gaan naar de Week van Regio's en Steden 

EU-beleid is een belangrijk onderwerp van discussie in Nederland. Samen met 26 andere EU-lidstaten probeert de Nederlandse overheid haar belangen te laten gelden in de totstandkoming van wet- en regelgeving in Europa. Een onderdeel van die totstandkoming is de zogenaamde 

, waarin de Europese Commissie onderwerpen die op de agenda staan uitwerkt tot beleidsvoorstellen.

De Directie Internationaal Onderzoek en Beleidsevaluatie (IOB) van het Ministerie van Buitenlandse Zaken gaf 

 de opdracht om onderzoek te doen naar de wetenschappelijke literatuur die beschikbaar is over beïnvloeding in de beleidsvormingsfase bij de Europese Commissie. Drs. Marije Cornelissen en Dr. Vasilis Karakasis waren verantwoordelijk voor het uitvoeren van een literatuuronderzoek naar deze stap in het EU-beleidsproces.

Hun onderzoek is nu, samen met een viertal andere studies over het EU-beleidsproces, gepubliceerd op de website van het IOB. In hun rapport benoemen Cornelissen en Karakasis de verschillende elementen die invloed kunnen hebben op beleidsvorming. Ze concluderen dat het vroegtijdig inzetten van een breed scala van beleidsmakers en andere actoren, zowel op nationaal als EU-niveau, een effectieve manier kan zijn om beleidsformulering te beïnvloeden. Ook benoemen zij samenwerking tussen regering en oppositie, voor een eenduidig standpunt, samenwerking met andere lidstaten, voldoende menskracht en een strategische keuze van consultatie-instrumenten als belangrijke inzichten.

Het rapport, met de formele titel ‘Deelstudie - Literatuurstudie fase Beleidsvorming’ is 

Hoe voeren lidstaten hun invloed uit op het beleid dat in de Europese Unie gemaakt wordt? Wat kan Nederland doen om in de fase van beleidsvorming effectief haar zegje te doen bij de Europese Commissie? Onze onderzoekers Marije Cornelissen en Vasilis Karakasis doken in de literatuur die beschikbaar is over dit onderwerp en publiceerden een rapport met hun belangrijkste bevindingen.  

Literatuurstudie naar EU-beleidsvormingsfase gepubliceerd

Samen met de provincie Zuid-Holland en de gemeenten Den Haag, Dordrecht, Leiden en Rotterdam verkende European Impact via een Community of Practice hoe gemeenten en provincies werken aan Europese kansen.

We trokken 13 lessen als professionals en onderzoekers, in onze gezamenlijke community of practice.

Lees je mee? 

Je kunt de 13 lessen lezen in dit rapport

.

Ook interesse in een community of practice? Mail onze onderzoeker Tibor Hargitai via t.a.j.hargitai@hhs.nl!

Hoe wordt jouw organisatie Europabewust en -bekwaam?
Brusselse invloed, kennisdeling of Europese subsidies: ze vergen aandacht van je inhoudelijke collega’s én de top.

Hoe wordt jouw organisatie Europabewust en -bekwaam?

Als knooppunt voor kennis, dienstverlening, trainingen en evenementen staat het creëren van echte impact op (toekomstige) professionals en organisaties centraal, door hen te helpen meer Europa-bekwaam te worden. Deze missie is nu extra benadrukt in onze naam: European Impact, om onze missie als toegepaste onderzoeksgroep op de Haagse Hogeschool bondig samen te vatten.

Bezoek onze social media accounts, met al onze activiteiten:
- Instagram: @europeanimpact
- LinkedIn: European Impact

Het is 2024 en er zijn dit jaar veranderingen op til. Een nieuw Europees Parlement en een nieuwe Europese Commissie zijn twee van de vele veranderingen die voor de deur staan. Ook wij veranderen en openen een nieuw hoofdstuk in ons werk aan European Impact vanuit de Haagse Hogeschool.

Vernieuwing hangt in de lucht: nieuwe naam, nieuw logo, zelfde missie

Mendeltje van Keulen heeft bijgedragen aan de editie van 'Het Jaarboek van Europese Integratie 2023', uitgegeven door het Institut für Europäische Politik, met een hoofdstuk over Nederland. In dit hoofdstuk verkent ze de positie van Nederland binnen de Europese Unie.

Het Jaarboek van Europese Integratie is een boekenreeks die sinds 1980 het proces van Europese integratie documenteert en analyseert. Dit heeft geleid tot een unieke documentatie van meer dan 43 jaar hedendaagse Europese geschiedenis. De editie van 2023 van het Jaarboek zet deze traditie voort.

Mendeltje is een van de meer dan 100 bijdragers die allen de Europese politieke gebeurtenissen van de rapportageperiode 2022/2023 volgen in hun respectievelijke onderzoeksgebieden.

Mendeltje van Keulen heeft bijgedragen aan de editie van 'Het Jaarboek van Europese Integratie 2023', uitgegeven door het Institut für Europäische Politik, met een hoofdstuk over Nederland.

Mendeltje schrijft een hoofdstuk in het Jaarboek van van Europese Integratie 2023

Geïnteresseerd om deel te nemen? Wil je meer weten?
Contacteer Miranda de Hei (Research Group Sustainable Talent Development) via m.s.a.dehei@hhs.nl of Tibor Hargitai (Research Group Changing Role of Europe) via t.a.j.hargitai@hhs.nl 

Wil je graag onderdeel zijn van een discussie over complexe problemen tussen lokaal bestuur en Europese oplossingen? Onderzoekers van de Haagse Hogeschool organiseren een zogenaamde ‘co-creation’ sessie waar je samen kunt werken met leraren en professionals uit de regio.

Europees werken met co-creatie

Op woensdag doken ze dieper in hoe jongeren SDG16 en de Europese Green Deal waarnemen, in tegenstelling tot de perspectieven van beleidsmakers en onderwijsdeskundigen. Studenten in bestuurskunde maakten gebruik van Q-methods (forced distribution) voor dit onderzoek. Daarnaast presenteerde Rosa bij het ethiek- en waardenpanel! 

Het tweede paper onderzocht mobiele EU-burgers en hoe collaborative governance een cruciale rol kan spelen. Studenten van European S Studies aan De Haagse Hogeschool voerden interviews uit in 10 Europese steden, en Gijs onthulde de strategieën die hebben geleid tot ons Interreg Europe-project. Gijs presenteerde bij het panel over samenwerkend bestuur en sociale innovatie! 

Onze onderzoekers, Gijs en Rosa, hebben een aanzienlijke impact gemaakt tijdens de European Group of Public Administration (EGPA) conferentie in Zagreb! Ze hebben twee papers gepresenteerd gebaseerd op door studenten gedreven onderzoek:

EGPA conferentie Zagreb

Elisabeth Minnemann, voorzitter van het College van Bestuur van de Haagse Hogeschool: “Dit is een ontzettend mooie waardering voor het werk van Mendeltje en de impact van haar praktijkgericht onderzoek. We feliciteren haar van harte. Deze leerstoel biedt onze kennisinstelling een mooie gelegenheid om in co-creatie met verschillende partners impact te creëren op een van de grote maatschappelijke vraagstukken van onze tijd. Dat we dat in Europees verband kunnen doen, is gezien het steeds groeiende belang van Europa, des te mooier.”

Van Keulen is sinds 1 januari 2018 lector Changing role of Europe bij kenniscentrum Global Inclusive Learning van De Haagse Hogeschool. Haar onderzoeksgroep richt zich op de organisatie van Europese samenwerking binnen bijvoorbeeld gemeenten, regeringen en bedrijven.

Het lectoraat werkt vanuit een breed (inter-)nationaal netwerk van opleidingen, onderzoekers en overheden. “Ontwikkelingen op het gebied van cyber, kunstmatige intelligentie en netwerkveiligheid gaan razendsnel en bestuurders in Brussel en Den Haag proberen dit bij te sturen. Deze leerstoel maakt het mogelijk samen met bijvoorbeeld regionale overheden of het lokale mkb te onderzoeken welke impact digitale wetgeving op hen heeft, en welke vaardigheden onze studenten nodig hebben als de professionals van de toekomst”, vertelt Van Keulen.




De Jean Monnet-leerstoel wordt door de Europese Commissie voor drie jaar toegekend aan hoogleraren met een uitstekend profiel en expertise in studies over de Europese Unie.

Vorige week werd bekend dat dr. Mendeltje van Keulen een Jean Monnet-leerstoel toegekend heeft gekregen op het terrein van Europees Digitaal beleid. Gedurende drie jaar zal ze het beroepsonderwijs met het lectoraat verder versterken door toegepast onderzoek met studenten op het terrein van Europese kennis en vaardigheden.



Jean Monnet-leerstoel toegekend aan dr. Mendeltje van Keulen!

Den Haag is momenteel gaststad van ruim 400 NGOs en kleine bedrijven rond vrede, recht en veiligheid. Er is een groot ecosysteem ontstaan en de afgelopen maand zijn er zelfs ontwikkelingen rondom drie nieuwe internationale organisaties: de UNDP opent een departement, de ICPA ontstaat rond Eurojust om de agressie door Rusland strafrechtelijk af te handelen, en het Internationale schaderegister is aan het ontstaan rond het verzamelen van bewijslast tegen Rusland.

Het Duurzame Ontwikkelingsdoel SDG16 van de Nederlandse Vereniging voor de Verenigde Naties, Vrede, Recht en Sterke Publieke instellingen, past dan ook bij Den Haag. Het is gericht op het bevorderen van vreedzame en inclusieve samenlevingen voor duurzame ontwikkeling, het bieden van toegang tot de rechter voor iedereen en het bouwen van effectieve, verantwoordelijke en inclusieve instellingen op alle niveaus.


Tegelijkertijd is Den Haag ook de meest gesegregeerde stad van Nederland. Er vinden enorme verschillen plaats, grote economische ongelijkheden tussen verschillende wijken. Uit een onderzoek van CBS kwam dat het aantal huishoudens onder de armoedegrens toenam tussen 2017 en 2019, en sinds de COVID-crisis zijn die verschillen alleen maar gegroeid. Het risico op onderwijsongelijkheid is ook enorm toegenomen in Den Haag. In sommige stadsdelen is dit risico ook groter, vaak afhankelijk van hoe goed ouders in staat zijn jonge kinderen te helpen met huiswerk of voorlezen.


Deze kwesties hielden mij de afgelopen zes jaar bezig tijdens het schrijven van dit proefschrift over het binnenhalen en huisvesten van Internationale Organisaties in Den Haag en andere Europese steden. En sinds de afronding in november jongsleden nog meer.


Wordt dit Duurzame Ontwikkelingsdoel 16 wel genoeg benut in de internationale stad van vrede en recht, juist voor deze groepen mensen?
De Gemeente Den Haag werkt enorm aan de thema’s met Jozias van Aartsen sinds 2008 en nu met Jan van Zanen voorop. Er is nu politieke legitimatie van de internationale stad van vrede en recht. Maar wordt er genoeg voor jongeren in de wijken gedaan rond dit thema?


Wat houden Vrede en Recht eigenlijk in? Wat betekenen deze woorden voor jongeren? Hoe gaan zij om met urgente thema’s als de duurzame transitie waar we in Europese Unie middenin zitten? Hoe kijken zij naar toenemend geweld op straat?


We hebben sinds 2020 studenten Bedrijfskunde en Bestuurskunde en Overheidsmanagement aan De Haagse Hogeschool / The Hague University of Applied Sciences ingezet, vanuit het lectoraat Changing Role of Europe / European Impact onder Mendeltje van Keulen, om deze vragen te beantwoorden. We hebben een vragenlijst ontwikkeld en getest met studenten. Er werden vorig jaar 90 interviews gehouden met jongeren, in Moerwijk, de Schildersbuurt en Laak, en daar kwamen statements uit rond de volgende thema’s:


1. De betekenis van vrede en recht
2. Familie en gemeenschap
3. Veiligheid en publieke instellingen (en relaties met de politie en jeugdwerkers)
4. Onderwijs (mogelijke ongelijkheden of kansen op scholen); en
5. De betekenis van de European Green Deal en de Europese Unie voor jongeren


Deze statements moesten alle respondenten van dit onderzoek prioriteren van onbelangrijk naar belangrijk met de Q-methodologie. Dit jaar werden er 40 jongeren in Schildersbuurt en Moerwijk geïnterviewd, in de buurthuizen Stichting MEION, Sehzad Mehr, Het Talentenhuis en Wijkcentrum Moerwijk. Daarnaast hebben drie groepen studenten beleidmakers uit het vrede en recht circuit geïnterviewd. Wim Jansen, de baas van Directie Internationale Zaken, Rob Schuurmans, Ingrid De Beer van Buitenlandse Zaken, zelfs de ambassadeur van internationale organisaties werd geïnterviewd, alsook Karel Willems, lobbyist, en Arthur van Buitenen van de internationale organisatie IDLO - International Development Law Organization.


De uitkomsten van deze interviews zijn op 16 juni 2023 door de studenten gepresenteerd.


De vraag die hierachter schuilgaat is: wat is het verschil tussen de prioriteiten van jongeren en die van beleidsmakers en uitvoerders van de vrede en rechtsorganisaties? Wat is de conflict of perception? En hoe kan je, vervolgens, deze groepen dichter bij elkaar brengen en er een dialoog over opzetten? Hoe kan er in scholen ongelijkheid worden tegengegaan? Hoe kan er in de wijken meer in dialoog met bestuurders worden getreden, door jongeren? Kortom, hoe kan SDG16 - Vrede Recht en Sterke en Inclusieve publieke instellingen – tastbaar gemaakt worden voor jongeren in Schildersbuurt en Moerwijk?


Hier ontvingen wij een beurs voor van NWO (Dutch Research Council) van de Nationale Wetenschapsagenda via NSCR en Beate Volker. Wordt vervolgd!

We kennen waarschijnlijk allemaal wel de geschiedenis van Den Haag als internationale stad van Vrede en Recht. Het begon allemaal met de in Den Haag geboren rechtsgeleerde en politicus Hugo de Groot die belangrijke werken voortbracht, die de grondslag liggen van onze internationale regels die gelden voor het samenwerken van zelfstandige staten, volkeren en het behoud van vrede. Hij was al op zijn elfde begonnen aan een universitaire studie. In 1619 werd hij gevangengezet, naar Slot Loevenstein gebracht waar hij ontsnapte in een kist vol boeken. 

Veel later, in 1899, vond de Eerste Vredesconferentie plaats in Den Haag. Tijdens de Tweede Haagse Vredesconferentie in 1907 werd de eerste steen van het Vredespaleis gelegd. We kennen allemaal wel het Hof van Arbitrage, daar gevestigd, en het Internationaal gerechtshof. In de jaren negentig kwamen daar belangrijke tribunalen bij, zoals het International Criminal Court, en de Europese organisaties Europol en Eurojust.

Toen ik voor het eerst in Den Haag kwam in 1995, was ik 15 en gingen we een visum ophalen voor een reis naar India. Als Amsterdammer vond ik het een saaie, grijze stad. Dat Den Haag het centrum was van Vrede en Recht en er uiteindelijk meer dan 35 internationale organisaties zouden plaatsvinden in en rond Den Haag, daar had ik geen idee van. 


Vrede en Recht in Den Haag voor Haagse jongeren

De belangrijkste les die we dan ook telkens weer leren: zien is geloven. Iedereen praat altijd over het belang van netwerken, maar het blijft vaak een abstract begrip. Pas wanneer je Brussel bezoekt en gaat praten met de mensen, realiseer je je pas hoeveel er gebeurt in de wandelgangen, buiten het formele circuit.

We benadrukken als lectoraat altijd hoe belangrijk Brussel is voor Nederland. Daarom gaan we er elk jaar op bezoek. Terwijl wij daar rondlopen en gesprekken hebben met stakeholders in organisaties, valt het ons ieder jaar weer op hoeveel je mist als je er niet aanwezig bent. 

Ons retourtje Brussel

Onze onderzoekers Tibor Hargitai en Rosa Groen hebben de grenzen van kennis verlegd in Boedapest! 🌍 Op een IGCOORD conferentie vertelden ze over hun praktijkgerichte onderzoek. Ze faciliteerden een dynamisch panel over stedennetwerken, waarbij ze twee academische en twee praktijkgerichte onderzoeken presenteerden, samen met Carlo Epifanio.

IGCOORD conferentie

De studenten deden dit niet alleen, maar onder begeleiding van ervaren experts, zoals Bas Eickhout, lid van het Europees Parlement, Laura de Vries van de Jonge Klimaatbeweging, Arjen Kapteijns wel bekend als de Haagse Wethouder Duurzaamheid, Energietransitie en Klimaatadaptatie, Prof dr. Herman Russchenberg van Delft University, Giulia Teodoro van de European Climate Pact en dr. Laura Stevens wiens kennis over biomimicry erg bekend is binnen De Haagse. Rosa Groen modereerde de middag.

Tijdens deze gesprekken werden veel verschillende vragen gesteld over het Europees Klimaatbeleid. En dat we als ‘jonge generatie’ deze panelleden mochten bevragen, maakte het wel veel spannender.

Na een korte pauze was het tijd voor de workshops, waar studenten de theorie van de eerste helft van de bijeenkomst konden toepassen in de door hen gekozen workshops. Zoals de titel van de bijeenkomst al doet vermoeden, gingen de workshops over niets minder dan het klimaat.

Er was bijvoorbeeld de workshop van dr. Laura Stevens van de opleiding Industrial Design Engineering. Hier gingen studenten aan de slag met biomimicry waarbij ze oplossingen uit de natuur gebruiken, bijvoorbeeld in de duurzame bouw, om geïnspireerd door te raken. Zeker niet raar ook, want de term biomimicry is afgeleid van de samentrekking van de Griekse woorden bios ’leven’ en mimesis ’imiteren’, dus letterlijk ’het leven imiteren’.

Verder gaven studenten Bestuurskunde/Overheidsmanagement in hun workshops informatie over Den Haag - de internationale stad van vrede en recht - en over het Europese klimaatbeleid, om erachter te komen hoe bekend deze onderwerpen zijn bij omwonenden. Door verschillende interviews af te nemen met jongeren uit Haagse krachtwijken, hoopten de studenten daar meer over te leren. In deze interviews komen veel onderwerpen aan bod met bijvoorbeeld vragen over de ‘just transition’ en het ‘Fit for 55-package’.

De studenten van International and European Law maakten op basis van scenario’s afwegingen of in een vriendengroep reizen per trein of vliegtuig beter te verantwoorden was.

Nadat de workshops waren afgelopen, verhuisde iedereen weer richting de Speakers’ Corner. Er waren meer mensen dan eerst en het leek alsof ze flink energie hadden gekregen van de workshops. Ook de panelleden hadden een kijkje genomen bij de workshops. Jeremy Herry, representant van de Directorate General Climate Action bij de Europese Commissie (DG CLIMA), vertelde trots langs te zijn geweest bij de workshop over biomimicry. Hij noemde het ‘een idee van de toekomst’ om zo klein te denken en toch zo groot.

Twee nieuwe panelleden namen plaats en de studenten kregen de kans om hun eigen uitkomsten uit de workshops te delen. Ideaal natuurlijk, want op die manier kregen de studenten die de workshops hadden georganiseerd, direct feedback op hun workshops.

Ook het publiek kreeg de kans om nog te kunnen praten met de panelleden, organisatoren en de moderator van vandaag tijdens een netwerkmoment. Al met al, een dag om met veel plezier en energie op terug te kijken!

Door: Cathelijne de Groot, student-assistent Lectoraat Changing Role of Europe

Op maandag 3 april kwamen er verschillende studenten bij elkaar in de Speakers’ Corner van De Haagse Hogeschool om te praten over het onderwerp How EU Climate Policies affect the Younger Generation, een bijeenkomst op initiatief van European Impact in samenwerking met het Huis van Europa.

Het gesprek aangaan over ‘How EU Climate Policies affect the Younger Generation’

Regenachtige dagen houden ons niet tegen om de Europese samenwerking te vieren! Op de ochtend van 9 mei 2023, hesen we de vlag bij de Hofvijver en op het stadhuis van Den Haag met bijzondere gasten zoals Wethouder Robert van Asten, Burgemeester Jan van Zanen, Klasja van de Ridder en Danny de Paepe om de Europadag te vieren. We staan vandaag stil bij meer dan 70 jaar samenwerking tussen de landen van de Europese Unie en de toekomst van onze gemeenschappelijke waarden en doelen.

Europadag 2023

Wij gaven als European Impact een EU-leergang bij de Provincie Utrecht. In vier sessies kregen medewerkers van waterschappen, Utrechtse gemeenten en de provincie de basis mee over de totstandkoming van Brusselse wetgeving én hoe je die wetgeving kunt beïnvloeden!

EU-leergang Provincie Utrecht

Wolfgang Wagner en zijn team onderzoeken aan de Vrije Universiteit Amsterdam (VU Amsterdam) de 'willingness to fight' die de afgelopen decennia is toegenomen.

Samuël Kruizinga en Elanie Rodermond onderzoeken de 'foreign fighters', vrijwilligers die actief deelnemen in een gewapende strijd voor een ander land.

Rosa Groen onderzoekt met Vasileios P. Karakasis en studenten hoe jongeren in de wijken Schildersbuurt en Moerwijk in Gemeente Den Haag aankijken tegen de slogan 'internationale stad van vrede en recht' en het klimaatbeleid van de Europese Commissie.


Het is een uitdagend onderzoek waarbij Rosa en Visileios samen met Gijs Giesen en Cathelijne de Groot kijken hoe deze onderwerpen conflicteren met de visie van beleidsmakers, leraren en mensen van internationale organisaties en ngo's in Den Haag.

Op 24 april was onze onderzoeker Rosa Groen bij het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) voor de Kick-Off van de kleine projecten gefinancierd door de NWO, de Route Tussen Conflict en Coöperatie van de Nationale Wetenschapsagenda. Drie inspirerende projecten met elk een ton subsidie voor maximaal 2 jaar worden onderzocht:

Kick-Off kleine projecten gefinancierd door de NWO

Als lector (praktijkprofessor) van het Lectoraat Changing Role of Europe geeft Mendeltje van Keulen niet zo vaak onderwijs. Dat maakt haar jaarlijkse gastcollege “Europa in de Praktijk” van het Leidse Europe Instituut zo leuk! De studenten horen in een reeks lezingen over het werk van ervaringsdeskundigen. Op 19 april 2023 vertelde Mendeltje over het “Retourtje Brussel”, oftewel het Nederlandse Europabeleid van de vele organisaties en bedrijven. Europabeleid begint intern!

Europa lijkt soms een ver van mijn bed show, maar in werkelijkheid is het dichterbij dan je denkt.

Jaarlijks gastcollege “Europa in de Praktijk” van het Leidse Europe Instituut 

Ze presenteerden hun rapport ‘Shaping National Voices’ en ze vroegen naar de EU lobby strategie van verschillende landen. Ook spraken ze met een deel van het Tsjechische netwerk van vrouwelijke experts van denktanks en universiteiten in de internationale betrekkingen en Europese Studies. Zo’n netwerk kennen we niet in Nederland!

Hoe proberen andere landen Brusselse politiek te beïnvloeden en wat kan Nederland daarvan leren? Mendeltje van Keulen bezocht begin april met die onderzoeksvraag Wenen en Praag met het EU-team van IOB-evaluatie.


'Shaping National Voices' presentatie in Praag en Wenen

Lector Mendeltje van Keulen vertelde erover bij het evenement ‘Democratie onder Druk’ van de 

. Tijdens het evenement werd het publiek gevraagd om ideeën om de kloof tussen jeugd en democratie te dichten, waardoor er een levendig gesprek ontstond.

Hoe transparant is de Europese Unie nu eigenlijk? En wat is de invloed van de EU op de Nederlandse wetgeving?

Democratie onder Druk

Mendeltje is de lector van lectoraat 'Changing Role of Europe', maar ze is geen docent aan de Haagse Hogeschool. Ondanks dat ze niet vast lesgeeft, is ze wel in te huren voor gastlessen of als spreker over het 'Retourtje Brussel'. 

Meer informatie hierover? Neem contact met ons op via info@europeanimpact.nl!

Nederlanders die werken aan de Europese Unie. Wat doen ze daar eigenlijk? En vooral, wie reizen er op het retourtje Brussel via Straatsburg en Den Haag? Dr. Mendeltje van Keulen vertelde erover bij een college voor eerstejaars bestuurskunde studenten op de Haagse Hogeschool.

Gastles van dr. Mendeltje van Keulen

Rosa Groen, Karijn Nijhoff en Gijs Giesen hebben een publicatie geschreven voor het project 

EU Mobile Citizens - uitdagingen en successen

: "Hoe kleine tot middelgrote steden en bedrijven omgaan met EU Mobile Citizens".

Het artikel onderzoekt de uitdagingen waarmee EU Mobile Citizens worden geconfronteerd, met name degenen die werkzaam zijn in laaggeschoolde banen in verschillende West-Europese landen. Het belicht kwesties zoals ontoereikende huisvesting, gezondheidszorg en arbeidsomstandigheden. De studie, gebaseerd op interviews in kleine en middelgrote steden in Zweden, Duitsland, Nederland, Ierland, Polen en Spanje, benadrukt het gebrek aan registratie, wat leidt tot moeilijkheden bij het bieden van effectieve hulp. Aanbevelingen zijn onder andere het stimuleren van samenwerking en verder onderzoek om lokale beleidsmaatregelen te beïnvloeden en deze urgente kwesties aan te pakken.

Rosa Groen, Karijn Nijhoff en Gijs Giesen hebben een publicatie geschreven voor het project EU Mobile Citizens - uitdagingen en successen: "Hoe kleine tot middelgrote steden en bedrijven omgaan met EU Mobile Citizens".

EU Mobile Citizens: uitdagingen en succesverhalen

The question of direct EU funding instruments for cities is high on the agenda of European cities and regions. Subnational authorities might have diverging reasons to advocate for such realignments, whether it is over rule of law concerns on the national level, absorption of migrants or facilitating the green transition.

This short report gives a first impression of which avenues cities might want to invest in in terms of putting EU funding under the direct management of the European Commission on the policy-agenda. A follow-up project could
look in more detail at the past and current configurations of funding in the EU budget and at what could be possible in terms of reconfiguring the budget, such that the EU’s funding instruments are better equipped to help cities tackle with their (g)local challenges.

Which channels exist for a local or regional government to access EU funding directly, without the need for interference of the national government? This was the main question our researcher Tibor Hargitai investigated following a case presented by the City of Budapest. The results of the study are now published in a small report.

New Report: Finding the Way to Direct EU Funding for Cities

Europa is dichterbij dan je denkt. Dr. Mendeltje van Keulen en dr. Tibor Hargitai geven in hun artikel in het februarinummer van De Hofvijver 3 concrete, Europabewuste tips voor na de verkiezingen. 

 over het Huis van de Nederlandse Provincies in Brussel, de relatie met het Binnenhof, en wat je hiermee moet voor de verkiezingen op 15 maart.

Heb jij bij de vorige verkiezingen vóór of tegen de lithiumbatterij in je gsm gestemd?

Tussen Trêveszaal en Rue de Trier: Provinciale Europapolitiek in de kijker

Tijdens het project "Facing Europe's Challenges" interviewen ze professionals in 10 kleine tot middelgrote steden in Ierland, Zweden, Duitsland, Spanje en Nederland over hoe de EU mobile citizens of arbeidsmigranten van binnen de EU worden gehuisvest en geregistreerd. De studenten interviewen de EU-vertegenwoordiger van de desbetreffende regio, een bedrijf en een lokale beleidsmaker in elke stad.

Met deze internationale vergelijking leren de studenten onderzoeksvaardigheden en helpen ze tegelijk data verzamelen, zodat European Impact verschillende partijen kan adviseren. Een win-win!

Onze onderzoekster, dr. Rosa Groen, is de kartrekker van een spannend project voor European Impact door eerstejaars studenten European Studies aan de Haagse Hogeschool. 

Project "Facing Europe's Challenges" 

How governance networks attract International Organizations to Geneva, The Hague, Vienna, and Copenhagen (1995-2015)

Op 24 november 2022 is Dr. Rosa Groen succesvol gepromoveerd. Ze heeft onderzocht hoe beleidsnetwerken Internationale Organisaties naar steden brengen door Genève, Wenen en Kopenhagen met Den Haag te vergelijken. Dr. Groen doet haar vervolgonderzoek vanuit European Impact. Gefeliciteerd! 

Dr. Rosa Groen gepromoveerd

De prijs is toegekend door het Friedrich Naumann Instituut voor Vrijheid, bureau Turkije. Een honorarium van €1000 wordt onder de auteurs verdeeld. Gefeliciteerd Vasilis!

Dr. Vasilis Karakasis heeft met een gezamenlijk voorstel één van de vijf microsubsidies voor gezamenlijke Turks-Griekse studies in het kader van het Dialoog initiatief gekregen. Het voorstel gaat over vertrouwen opbouwen in de Turks-Griekse samenwerking. 



Microsubsidie voor dr. Vasilis Karakasis

European Impact van de Haagse Hogeschool presenteert een nieuw ‘hands-on’ boek over belang om als Nederlandse organisatie in Brussel actief te zijn.

Auteurs Mendeltje van Keulen en Chris Aalbers spraken negen Nederlandse professionals in Brussel die inzicht geven in hun aanpak om EU besluitvorming mede vorm te geven.

Vandaag lanceert European Impact van de Haage Hogeschool 

; een toegankelijk boekje dat inzicht geeft in hoe negen Nederlanders in verschillende rollen actief zijn rondom Europese besluitvorming.

Auteurs Mendeltje van Keulen en Chris Aalbers hebben decennia ervaring met ‘Brussel’. Aan de hand van hun gesprekken met professionals laten zij de lezer zien én voelen waarom het relevant is om aan de tafel te zitten bij beleidsmakers in Brussel. Moeilijk is dat niet. Als je inzicht hebt in het Brusselse proces, kan je impact heel groot zijn.



 geeft een transparante kijk geeft op hoe beleid in Brussel tot stand komt en hoe je daar als organisatie een serieuze rol in kunt spelen. Door middel van negen interviews met de mensen die ‘echt’ in het vak zitten nemen de auteurs de lezer mee naar het hart van de Europese besluitvorming.

Mendeltje van Keulen zegt over de inhoud: 

“Retourtje Brussel heeft die naam omdat we als professionals in Nederlandse organisaties moeten inzien hoe belangrijk het is om in Brussel aan tafel te zitten met Europese beleidsmakers. Het hoeft niet meer te kosten dan een treinretourtje Nederland-Brussel. Toegang tot de EU is gratis.”



In het boekje worden de volgende Nederlandse professionals geïnterviewd:

Kysia Hekster, correspondent in Brussel, NOS

Martijn Grevink, ambtenaar bij de Europese Commissie

Saïd Fazili, raadsadviseur ministerie van Algemene Zaken

Anne-Margreet Sas, landbouwattaché bij de Permanente Vertegenwoordiging

Mielle Bulterman, ministerie van Buitenlandse Zaken

is verkrijgbaar in de boekhandel en online o.a. via:

In 'Retourtje Brussel' praten Chris Aalberts en Mendeltje van Keulen met Nederlanders die in Brussel werken. De gesprekken vormen een kleurrijk beeld van de manier waarop Europese samenwerking in de praktijk vorm krijgt en hoe ‘Nederland’ daar invloed op uitoefent. Het boek is een must-read voor iedereen die de EU beter wil begrijpen.

Nieuw boek ‘Retourtje Brussel’: Hoe werken Nederlanders aan Europese samenwerking? 

Begin september heeft European Impact de eerste bijeenkomst georganiseerd van een Community of Practice met een viertal gemeenten en een provincie over het Europa bewustzijn binnen hun organisatie. Deze community of Practice heeft als doel om samen oplossingen te bedenken voor het Europa bewuster en bekwamer maken van collega's en de organisatie in het algemeen.


Waarom is dat belangrijk? Veel opgaven van gemeenten en regio's kunnen voor een belangrijk deel ondersteund worden door Europese samenwerking. Gemeenten en provincies kunnen hiervoor aanspraak maken op Europese fondsen. Maar net zo waardevol is kennisuitwisseling tussen steden, beïnvloeding van het beleid van de Europese Commissie en het op de kaart zetten van je stad of regio.


Deze Community of Practice is voor de European Impact Hub een uitstekende manier om, in samenwerking met praktijkpartners, een brug te bouwen tussen toegepast onderzoek en het onderwijs op de Haagse Hogeschool.

Samenwerken aan Europa-bewustzijn in gemeente en provincie

Voor haar onderzoek bestudeerde Rosa acht cases waarin de vier steden Den Haag, Genève, Wenen en Kopenhagen kampten met internationale concurrentie op het binnenhalen van internationale organisaties. In de helft van de cases had de stad gefaald en in de andere helft waren ze succesvol.

De voornaamste conclusies uit het onderzoek zijn:

• Netwerken die Internationale organisaties binnenhalen dienen zich als een gastheer of -vrouw te gedragen, goed te luisteren naar de behoeften van de internationale werknemers en meer naar buiten gericht te zijn.

• Er zouden meer mensen en meer verschillende mensen bij de netwerken betrokken kunnen worden om succesvol Internationale Organisaties binnen te halen.

• Betrokken netwerken die ‘de extra mijl' liepen zijn succesvoller in het binnenhalen van Internationale Organisaties dan netwerken die dit niet doen. Hierbij hoort het bekendmaken van het belang van Internationale organisaties in de stad of het land, lokaal en internationaal.

Na afronding van haar promotie, zal Rosa haar kennis inzetten in haar werkzaamheden bij European Impact. Deze kennis uit haar onderzoek is waardevol omdat deze kan worden toegepast op vraagstukken over het verwelkomen van Europese agentschappen. Verder leert het onderzoek ons veel over hoe (internationale) beleidsnetwerken succesvol opgezet kunnen worden en hoe deze zich verhouden tot de internationale gemeenschap in een stad (zoals Brussel of Den Haag).

Op 24 november zal ons teamlid Rosa Groen haar promotieonderzoek ‘Walking the Extra Mile; How governance networks attract International Organizations to Geneva, The Hague, Vienna, and Copenhagen (1995-2015)’ verdedigen in Leiden.

Een internationale organisatie huisvesten in jouw stad; #hoedan? 

Op initiatief van de Franse President Macron organiseerden de EU instellingen het afgelopen jaar de ‘Conferentie over de Toekomst van Europa’. Burgers, maatschappelijke organisaties, scholieren en politieke vertegenwoordigers werden in focusgroepen en via kijkopeuropa.nl uitgedaagd hun visie te delen over de rol van de EU in onze toekomst. Onderwerpen als migratie, klimaat en rechtsstaat kwamen in de gesprekken veelvuldig aan bod.

Op 9 mei, de Dag van Europa, kwam de eerste Conferentie over de Toekomst van Europa officieel ten einde met de publicatie van het eindrapport, bestaande uit 49 voorstellen. Hoogtijd dus om samen terug te kijken naar het verloop en de verwachte impact van de Conferentie op Nederland.

Tijdens deze nabeschouwing zal een panel van betrokkenen samen en met studenten van de Haagse Hogeschool en andere geïnteresseerden in gesprek gaan over het democratisch proces achter de Conferentie, de resultaten en de verwachte gevolgen voor Nederland. De hamvraag: kunnen we dankzij deze conferentie spreken over een democratisch en daadkrachtig Europa?

Het gesprek wordt gemodereerd door Mendeltje van Keulen, lector (praktijkprofessor) Changing Role of Europe aan de Haagse Hogeschool.

In het panel nemen plaats:



‘Europese samenwerking’ staat in Nederland garant voor een breed scala aan meningen. Nemen Europese bestuurders en politici de stem van burgers wel serieus? Moeten de EU instellingen zich met volksgezondheid en defensie bezig houden? Of moeten we juist naar een daadkrachtige Europees beleid op het gebied van klimaat en defensie?

Het laatste nieuws